Konserwatywna Społeczność Żydowska w Polsce

levi

temat przeniesiono w nowy post, prosze zakładac nowe tematy

jeszaja

czy ktos moglby rozwinac temat uzycia slowa Szamasz w kontekscie Akadyjskiego b-zka slonca, o tym samym imieniu?
[link widoczny dla zalogowanych]

Miriam

Hebrajski wyraz 'SZAMASZ' sklada sie z 3 spolglosek: szin, mem, szin.
w slowniku hebrajsko-angielskim pierwsze znaczenie to: stroz, dozorca, portier, furtian, odzwierny. Drugie - centralna swieczka na chanukiji, zapewne w tych chanukijach, gdzie dodatkowa swieczka znajduje sie w srodku. My wiemy, ze moze byc i z boku, prawda?

Litery 'szin, mem szin' buduja tez wyraz szamasz= slonce... Wiec cos musi byc na rzeczy z tym, co piszesz...
Kultury sie przenikaly. Np.akkadyjski poemat GILGAMESZ jak i ENUMA ELISZ daly najprawdopodobniej pomysl autorowi opisujacemu Potop. Jednak - w jakze inny sposob niz poganskie teksty.

Moge tylko przypuszczac, ze stykajac sie z inna kultura i religia, byc moze swiadomie i intencjonalnie, slowo oznaczajace glownego bozka zaczeto uzywac wsrod Zydow jako oznaczajace sluge??? Ale to tylko przypuszczenie, nie poparte zadna wiedza.

W przedwojennej Polsce szamesa otaczano powszechnym szacunkiem. Wsrod innych obowiazkow w synagodze czy szkole, spelnial tez role 'budzika', zwolujacego stukaniem w okiennice na Szachrit...

W jidysz slowo to brzmi wlasnie 'szames', jest dobrze opisane w II tomie Slownika Judaistycznego na stronie 615/616 ...

Mosze

Miriam

A gigant OG, krol Baszanu? Very Happy

Opisany w Bemidbar 21:33 ? Rashi w Niddah 61a opisywal go jako brata Sichona, syna Ahijahu, wnuka Shemhazzi - aniola? Ocalalego z potopu, poniewaz usiadl na dachu arki (niektorzy mowia, ze tylko opieral nos, a w sumie cialo plywalo w wodzie... Noe zywil go codziennie, a on przysiagl byc jego sluga na zawsze(Pirkei d'Rabbi Eliezer 23). Sofrim 21:9 opisuje, ze pozniej sluzyl Awrahamowi jako Eliezer... A przekazal go Naszemu Praojcu slawny mysliwy Nimrod... Zyl dalej w czasach Moshego...(Dewarim 3:2).

Talmud i literatura midraszowa opisuje go dokladnie. Wiec nie tylko rodzina Noacha uratowala sie z Potopu... OG mial pozniej syna, jeszcze silniejszego od niego. Powstaje pytanie, z kim? Skoro sam byl olbrzymem? To sa bardzo ciekawe sprawy i szeroko rozwazane.

Talmud uczy, ze 'Kto tlumaczy werset Tory DOSLOWNIE falszuje jej tresc, a kto cokolwiek dodawalby, staje sie bluznierca...(Kiduszin 49a).
Wolno szukac glebszych tresci w Torze, a nawet nalezy. I to, ze analiza historyczna tekstu wykazala, istnienie powinowactwa z innymi starozytnymi tekstami narracyjnymi, zwlaszcza ze wzmiankowanym 'Gilgamesz', gdzie Utnapisztim opowiada bohaterowi tytulowemu o Potopie, nie jest niczym zlym ani umniejszajacym Tore. Bo dopiero Tora znanemu w starozytnosci i - jak slusznie piszesz - dobrze pamietanemu faktowi nadala uniwersalne przeslanie moralne, z obietnica HaSzem, ze nigdy juz taki zywiol nie zniszczy ziemi i z zawarciem z ludzkoscia Przymierza Noachidzkiego, potwierdzonego lukiem teczy.

Mosze

Oto co na ten temat znalazłem a stronie the614thcs [link widoczny dla zalogowanych]

Og (nazywany też Palit) jest postacią z legend, ale także z Tory.

W Torze pojawia się w Bamidbar (Księdze Liczb 21;33-35) oraz w Dewarim (Księdze Powtórzonego Prawa 3:1-7) jako król Baszanu (czyli terenów okolic obecnych wzgórz Golan), którego pokonał Mojżesz w bitwie pod Edrei. Og był gigantycznych rozmiarów, sądząc po wymiarach jego żelaznego łoża (o czym wspomina Dewarim 3:11).

Według tradycji wyrosłej z legend był on potomkiem upadłych aniołów - wnukiem Szemazaja, synem Hiji i bratem (albo przyjacielem) Sichona - króla Emorytów.

W legendach - ale nie w Torze! - pojawia się opowieść, że Og przeżył potop ukryty na dachu arki Noego. Inna wersja legendy mówi, że mieszkał na drabinie, która zwisała z burty arki. Po potopie walczył ze smokiem, którego pokonał. Według tekstów apokryficznych, Og jest tym tajemniczym "uchodźcą", który poinformował Abrahama, że Lot został porwany (Bereszit/Księga Rodzaju 14:13). Dlatego - i tu interpretacja Rambana zgadza się z Raszi - Mojżesz obawiał się Oga, bo Og oddał cenną przysługę Abrahamowi, więc mógł być z tego powodu chroniony. Prawda była jednak inna: Og liczył na to, że zdobędzie piękną Sarę, gdy Abraham - szukając porwanego Lota - zginie. Ze względu na ten podły motyw swoich działań, Og miał zostać zabity przez potomków Abrahama.

Podstawą przypuszczenia (pojawiającego się w średniowiecznych legendach i midraszach), że Og przeżył potop, jest stwierdzenie Tory: "Tylko sam Og, król Baszanu pozostał z olbrzymów" (Dewarim 3:11). Z pozoru oznaczałoby to, że być może właśnie on był jedynym z olbrzymów, którzy wyginęli w czasie potopu. Jednak Bereszit (7:21-24) stwierdza jednoznacznie, że nikt - poza istotami w arce Noego - nie ocalał.

Olbrzymy (nefilim) — potomkowie upadłych aniołów i "córek ludzkich" nie przeżyli potopu. W Dewarim (3:11), gdy mowa jest o pochodzeniu Oga od olbrzymów, użycie rzeczownika refaim, a nie nefilim wskazuje na to, że Og nie był olbrzymem (lub potomkiem olbrzymów) z czasów przed potopem.

Olbrzymy, giganci określani są bowiem w Torze kilkoma rzeczownikami: nefilim, emim, refaim i anakim. O ile pierwszy z nich (nefilim) dotyczy gigantów z okresu przed potopem i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "upadli", o tyle wszystkie pozostałe uznaje się za określenia powiązane z konkretnymi grupami etnicznymi zamieszkującymi tereny Kanaanu w czasach Abrahama i tylko wtórnie i nieprecyzyjnie te nazwy plemion tłumaczone są jako "olbrzymi".

Tradycja midraszowa to jedna sprawa, ale analiza językowa fragmentów Tory nie potwierdza legend o olbrzymie Og, który przetrwał potop.
I ja zgadzam się z tą opinią.

pozdrawiam