Konserwatywna Społeczność Żydowska w Polsce

Miriam

W roku 5773 (2012) Sukkot przypada w dniach 1 - 7 pazdziernika 2012 (oczywiscie jak kazde Swieto w Judaizmie zaczyna sie juz wieczorem w niedziele 30 wrzesnia...), przy czym ostatni, siodmy dzien zwany jest Hoszana Raba.
8 pazdziernika jest Shemini Aceret, dodatkowy osmy dzien, o ktory poprosil Bog - 'zostancie jeszcze dzien ze Mna'. Dwa pierwsze i dwa ostatnie dni (Hoszana Rabaa i Shemini Aceret) to Yom Tov podczas ktorych nie pracujemy, srodkowe - Yamim Chol Hamoed, mozna w nie pracowac (w tym roku beda to tylko trzy dni, 3, 4 i 5 pazdziernika, jako ze 6 X to Szabat...).

Natychmiast po Sukkot, 9 pazdziernika 2012 jest kolejne Swieto Simchat Tora.
Rozpoczynamy swietowanie w Erew Sukkot, a wiec w tym roku w niedziele wieczorem - 30 wrzesnia 2012.
Okres poswiateczny zaczyna sie od srody 10 pazdziernika.

Pierwszy dzien Sukkot 5773 przypada wiec w poniedzialek, a drugi, ktory w diasporze jest tez Jom Tov - we wtorek;
nastepne dni Sukkot to polswieta, ale - poniewaz czwart dzien wypada w Shabbat - mamy w tym roku przedluzone swietowanie.

Pozwolcie, ze powtorze wyraznie: 3, 4 i 5 pazdziernika to polswieta, mozna wykonywac prace.

Dwa pierwsze i dwa ostatnie dni Sukkot sa to Yom Tov i nie powinnismy pracowac...
Hoszana Raba wypada w niedziele 7 pazdziernika - nie pracujemy!

W nastepny poniedzialek, 8 pazdziernika 2012 - bedzie Szemini Aceret,
zas Simchat Tora - we wtorek 9 pazdziernika 2012, po czym wieczorem nastanie czas poswiateczny, co oznacza, ze
Swiateczne dni, kiedy jak w Szabat nie wykonujemy zakazanych czynnosci, wypadaja wiec w tym roku w czasie pracy w swiecie nie-Zydowskim, nalezaloby zawczasu zapewnic sobie wolne, by nie lamac zasad Judaizmu...

W 2012 mamy wyjatkowo dlugi czas swiateczny zwiazany z Sukkot, powtorzmy jeszcze raz, zeby nie bylo pomylek:
zaczniemy swietowanie wieczorem w niedziele 30 IX 2012, nie pracujemy az do wtorku wieczora, 2 X 2012,
3, 4 i 5 X mozna pracowac, i znowu od wieczora 5 X - az do Havdali wieczorem 9 X 2012 - czas szabatni/swiateczny...

Za to od 10 X 2012 i CALY listopad 2012 mozemy poswiecic pracy (poza Szabatami oczywiscie Laughing

), Swieto panstwowe 11 XI wypadnie w tym roku w niedziele, a w USA bedzie czwartkowy Thanksgiving 22 XI, jednak Swiat religijnych w listopadzie nie bedzie. 'Naswietujmy' sie wiec odpowiednio w pazdzierniku i ... nie narzekajmy ze 'za duzo wolnego' Razz

Ze Swietem Sukot zwiazane sa dwie specyficzne micwy:

1. Zbudowania SUKI i spedzania w niej czasu, jedzenia w sukce, przyjmowania gosci, spania w niej.

2. Zaopatrzenia sie w LULAW, oraz w czasie Sukkot - potrzasania bukietem w specjalny sposob.

Obie te micwy - jako pozytywne i zwiazane z czasem - nie obowiazuja kobiet, co nie znaczy, ze sa zabronione. Kobieta MOZE, ale nie musi...

W 'Bramach Halachy' na stronach 325 - 349 doskonale opisane sa prawa zwiazane z Sukkot, Szemini Aceret i Simchat Tora. Zamieszczam wiec tu - dla tych, ktorzy jeszcze nie zaopatrzyli sie w ten pozyteczny podrecznik - najbardziej podstawowe informacje.

Budowe suki rozpoczynamy z chwila zakonczenia Jom Kipur, aby zaraz po zakonczeniu wypelniania jednej micwy zaczac wykonywanie nastepnej.

Suka jest budowla czasowa, i jako taka nie wymaga umieszczenia przy wejsciu mezuzy.
Suka powinna miec przynajmniej 3 i pol sciany, mozemy jednak wykorzystac 2 sciany istniejace, dobudowujac tylko 1 i pol sciany. Moze byc zbudowana na tarasie lub balkonie, nie moze natomiast byc na loggi czy pod drzewami.
Sciany mozna wykonac z dowolnego materialu, moze to byc nawet plotno rozciagniete miedzy slupkami. W takim jednak przypadku material musi byc napiety, nie moze powiewac jak zaslonka...
Dach powinien byc azurowy, moze to byc bambusowa czy trzcinowa mata, moga byc kijki, pokryte na wierzchu np. galazkami choiny. Zasada jest, ze okolo 2/3 dachu powinno dawac cien, zarazem przez szpary powinny byc widoczne gwiazdy.
Wnetrze zdobimy, rozwieszajac na scianach ozdoby, np. rysunki naszych dzieci na temat Sukkot, wycinanki czy bukiety suszonych kwiatow i owoce.
Specjalna ozdoba naszej suki bedzie bukiet lulawu.

W srodku powinien byc stol i krzesla, poniewaz w Sukkot ucztujemy w szalasie. Jezeli pogoda jest wyjatkowo niesprzyjajaca - deszczowa czy mrozna - wystarczy zjesc codziennie przynajmniej 1 kezajit chleba w sukce, a pozostale posilki mozna spozywac w domu. Panuja rozne opinie na temat, ile to jest 1 kezajit, doslownie oznacza to 'wielkosc oliwki', poniewaz jednak sa one roznych rozmiarow, zaleca sie zjesc tylez, co pol jajka, a jeszcze lepiej zjesc objetosc kebeica, czyli rowna objetosci 1 jajka.

Suka upamietnia Wyjscie z Egiptu i czas, gdy nasi Przodkowie pozostawali otoczeni Oblokami Chwaly, zapewniajacymi chlod we dnie i chroniacymi w zimne na pustyni noce. Nakaz mieszkania w suce pochodzi z Tory. (Wajikra 23:42)

Sciany suki powinny miec przynajmniej 10 tefachim wysokosci, a wiec co najmniej okolo 1 metra. Zas powierzchnia nie powinna byc mniejsza niz 7 tefachim na 7 tefachim. Sa dostepne malenkie suki namiotowe, a takze maty na szach - azurowy dach. Zazwyczaj jednak buduje sie suki wieksze, zaleznie od ilosci mezczyzn w domu zobowiazanych do nocowania w suce, jak i ilosci rodziny i gosci ucztujacych w szalasie podczas swieta Sukkot.

Dach powinien byc wykonany z czesci roslin wyrastajacych z ziemi i w tym celu odcietych, nie moze to byc rosnacy bluszcz albo pochylajace sie nad szalasem drzewo...

Nie nalezy uzywac do budowy suki czesci mebli czy narzedzi, np.drabiny albo styliska lopaty czy miotly. Nie nalezy wykorzystywac scian czy dachu suki w zadnym innym celu, np.rozkladac na nich czegos do wysuszenia itp. Po zakonczeniu Swieta materialy uzyte do budowania suki nie moga byc uzyte w celach gospodarczych, ani niszczone. Nalezy je z szacunkiem dla rzeczy uswieconych przechowac na nastepne Sukkot.

Suka staje sie naszym czasowym domem na czas Swieta, spozywajac w niej posilki, zmawiamy najpierw specjalne Blogoslawienstwo:

BARUCH ATA ADONAI, ELOHEJNU MELECH HAOLAM, ASZER KIDSZANU BEMICWOTAW WECIWANU LEISZEW BASUKA
(Blogoslawionys Ty, Adonaj, nasz Bog, Krol swiata, Ktorys uswiecil nas Swoimi przykazaniami i nakazales nam mieszkac w suce).

Dopiero po tym Blogoslawienstwie zmawiamy odpowiednie do pokarmu Blogoslawienstwo przed jedzeniem.
Nie nalezy wnosic do suki garnkow czy innych naczyn, w ktorych nie postawilibysmy pokarmu na stole w domu... Doskonale sa talerze, kubki i sztucce jednorazowe, sa dostepne w roznych wzorach, takze 'jesiennych', odpowiednich do pory roku.

Na Sukkot nie ma specjalnych przepisow i cokolwiek przygotujemy (byle koszernie Very Happy

) - bedzie stosowne. A jednorazowe nakrycia znakomicie pomoga pani domu, nie trzeba zmywac, wystarczy wyrzucic do worka na smieci...

Kazdego dnia Sukkot w naszej sukce goscimy jednego z USZPIZIM, mistycznych gosci.
I tak w pierwszy dzien Sukkot odwiedza nas Awraham, przynoszac czula Dobroc,
w drugi dzien goscimy Icchaka, symbolizujacego Sile,
trzeciego dnia przybywa Jaakow, wnoszac Wspanialosc, splendor;
w czwartym dniu spodziewajmy sie przybycia Moszego symbolizujacego Wiecznosc,
w piatym dniu przybywa Aharon i Chwala, szostego dnia - Josef i Fundament,
zas w dniu siodmym - Dawid i Krolestwo.

Kazdego dnia w zwiazku z tym wyglaszamy specjalne zaproszenie - Blogoslawienstwo, zwiazane z kolejna osoba.

Do suki zaprasza sie tez swych pracownikow i sluzacych, ubogich, potrzebujacych, a takze studentow Jesziwy. Ten ostatni wprowadza zebranych w dyskusje na temat mistycznego goscia.
Niektorzy wywieszaja w sukce kartki z siedmioma imionami uszpizim. Wycinanki zawieszane w sukce tez nosza nazwe 'uszpizim'. Sam wyraz znaczy po prostu 'gosc'.

ULU USZPIZIN ILAIN KADISZIN, ULU AWAHAN ILAIN KADISHIN, LEMEITAW BECILA DIMHEJMENUTA ILAA BECILA DEKUDSZA B'RICH HU. 1.LEUL AWRAHAM,
2.RECHIMA WECIMEJ ICCHAK AKIDETA
3.WEIMEJI JAAKOW SZELIMATA,
4.WEIMEJI MOSZE RAAJA MEHEJMENA,
5.WEIMEJI AHARON KAHANA KADISZA,
6.WEIMEJI JOSEF CADIKA,
7.WEIMEJI DAWID MALKA MESZICHA.
BASUKOT TESZEWU, TIWU USZPIZIN ILAIJN TIWU, TIWU USZPIZEJ MEHEJMENUTA TIWU.

(Wejdzcie, wielcy swieci Goscie, wejdzcie wielcy swieci Patriarchowie, aby siasc w cieniu wielkiej wiernosci w cieniu Swietego Jedynego, Blogoslawiony ON.
1(dnia)Wejdz, Awrahamie ktorys umilowany,
2.Izaaku zwiazany,
3.Jaakowie - zdrowy,
4.Mosze - wierny pasterzu,
5.Aharonie - swiety Kohenie,
6.prawy Josefie,
7.i Dawidzie - namaszczony krolu.
W szalasie zamieszkajcie, zasiadzcie wspaniali goscie, zajmijcie miejsca; siadzcie, wierni goscie, siadzcie.)

Miriam

Druga specyficzna dla Sukkot micwa to nakaz posiadania bukietu z czterech roslin, zwanego LULAW. Jest to nakaz z Tory - Wajikra 23:40

Na bukiet sklad sie w sumie 6 galazek zwiazanych razem:
1 galazka palmy - lulaw
2 galazki wierzby - arawa
3 galazki mirtu - hadass
UWAGA!! do zwiazania galazki palmy oraz calego bukietu uzywa sie wlokien palmy, poniewaz uzycie np. konopnego czy lnianego sznurka spowodowaloby, ze bedzie 5, a nie nakazane 4 gatunki roslin...
do tego - osobno - owoc etrogu (roslina cytrusowa, owoc o wyjatkowo przyjemnym zapachu, po wykorzystaniu w Sukkot mozna sporzadzic z etrogu wspaniala konfiture, jest w zwyczaju, ze przechowuje sie ja az do Tu Bi'Szwat - Nowego Roku Drzew. Niektorzy wkladaja etrog do bielizniarki, nasacza szafe delikatnym cytrusowym zapachem).

Roznie tlumaczone jest symboliczne znaczenie Lulawu, bardzo popularne i trafiajace do serca jest ponizsze:

Etrog - symbolizuje Zyda, ktory studiuje Tore i wciela w zycie jej nakazy
( poniewaz etrog ma zapach i smak).
Galaz palmy daktylowej - symbolizuje Zyda, ktory zna Tore, ale nie wykonuje dobrych czynow
Mirt - symbolizuje Zyda, ktory nie studiuje Tory, ale spelnia czyny doboci.
Wierzba - symbolizuje Zyda, ktory ani nie zaglebia sie w Torze, ani nie spelni dobrych czynow.

Jednak na Sukkot potrzebujemy bukiet zwiazany razem, tak jak wsrod Bozego Ludu sa rozni Zydzi, a jednak z woli HaShem tworza Narod, niezaleznie od tego,jacy sa w tej chwili, zawsze moga wzniesc sie na wyzszy poziom duchowy...

Inne tlumaczenie, to przyrownanie 4 roslin do ciala ludzkiego, gdzie etrog symbolizuje serce i mozg, lulaw (galaz palmowa, od ktorej wzial nazwe caly bukiet) symbolizuje kregoslup i system nerwowy, mirt to oczy i wzrok, a wierzba - usta i mowa.

Jeszcze inne tlumaczenie przywiazuje poszczegolne rosliny do Przodkow, gdzie:
- Wierzba symbolizuje Josefa, poniewaz - jak sami wkrotce stwierdzicie - wierzba wiednie najszybciej, a sposrod synow Jaakowa Josef - choc jeden z najmlodszych - zmarl jako pierwszy...
Etrog symbolizuje doskonalosc Awrahama,
- Lisc palmy - zwiazanego na oltarzu Icchaka (lisc palmowy zwiazuje sie w specjalny sposob w 3 miejscach wiazadlem wykonanym z liscia palmowego. Niektorzy wiaza lisc dwa razy,uznajac za miejsce trzeciego zwiazania wspolne zwiazanie bukietu. Inni robia to 3 razy na samym lisciu, zas polaczenie bukietu traktuja jako osobne),
- Mirt, obsypany pachnacymi listkami - Jaakowa i jego liczne potomstwo.

Aby wypelnic micwe brania Lulawu, nalezy posiadac wlasny bukiet na pierwszy dzien, w dniach nastepnych mozna pozyczyc cudzy bukiet dla wykonania nakazu potrzasania Lulawem. Mozna z tego wybrnac, jesli osoba ktora ma bukiet pragnie obdarowac druga osobe, ktora z kolei pragnie otrzymac lulaw, wtedy - po odtrzymaniu daru - staje sie chwilowym wlascicielem bukietu na czas wykonania nakazu...
Z Lulawem zwiazane jest wiele przaw szczegolowo ustalajacych, kiedy jest on zdatny do uzytku. Opisane to jest szczegolowo w Bramach Halachy.

Z bukietem Lulawu zwiazany jest nakaz potrzasania nim - po odmowieniu Blogoslawienstwa nad bulietem, oraz dwa razy podczas odmawiania Hallelu - przy slowach HODU LA'ADONAJ KI TOV (Dziekujcie Bogu za Jego laskawosc) oraz ANA ADONAI HOSZIA NA ( Blagamy Cie Boze, zbaw nas). takze - podczas zmawiania Hoszanot. Nalezy pamietac, ze nie bierze sie Lulawu w Szabat.

Micwe potrzasania wykonujemy za dnia, w tym celu nalezy:

1. Ustawic sie twarza na wschod.

2. Wziac najpierw w prawa reke bukiet (poziomo, skierowany liscmi ku wschodowi, a ogonkami ku sobie), a nastepnie w lewa etrog (trzymany pionowo, ogonkiem do gory!), ktory zblizamy do bukietu i laczymy tak w jedna calosc. Osoba leworeczna czyni odwrotnie. WAZNE: nic nie moze oddzielac rak od bukietu, nalezy zdjac rekawiczki, pierscionki, a nawet - w czasie srodkowych dni Sukkot- nie mozna miec na dloni paska tfilin.

3. Nastepnie zmawiamy Blogoslawienstwo:

BARUCH ATA ADONAJ ELOHEJNU MELECH HAOLAM ASZER KIDSZANU BEMICWOTAW WECIWANU AL NETILAT LULAW
(BLOGOSLAWIONY ... TEN, KTORY USWIECIL NAS SWOIMI PRZYKAZANIAMI I NAKAZAL NAM BRAC LULAW).

4. Po odmowieniu Blogoslawienstwa na branie Lulawu zmieniamy pozycje etrogu, kierujac go teraz ogonkiem w dol i - nadal trzymajac oburacz bukiet z etrogiem - potrzasamy trzy raz na wschod,

5. Nie zmieniajac pozycji ciala, ani nie spogladamy za lulawem - caly czas zwroceni twarza na wschod, kierujemy bukiet na poludnie, czyli w prawo i potrzasamy 3 razy.

6. Kierujemy bukiet ponad ramieniem w tyl, czyli na zachod i potrzasamy 3 razy.

7. Kierujemy bukiet na lewo, na polnoc - i potrzasamy 3 razy.

8. Nadal stojac zwroceni twarza na wschod - znowu przed soba, potrzasamy 3 razy w gore.

9. Na zakonczenie potrzasamy 3 razy w dol, ale - nie nalezy w dol kierowac czubka bukietu, w dol sa zwrocone ogonki, tylko znizamy bukiet i potrzasamy.

W ten sposob dokonujemy uswiecenia czterech stron swiata jak i kierunkow gora-dol.

Nalezy dbac przez cale Sukkot aby Lulaw nie usechl. nalezy bukiet trzymac w sukce, w wazonie z woda. Mozna tez zawijac w mokry recznik (ale nie w Szabat!). Stosowane sa tez hermetyczne plastikowe torebki pozwalajace wlozyc lulaw do lodowki, co przedluza jego swiezosc. Etrog - zawiniety w plotno albo w specjalny delikatny papier (jak np. znane nam cytryny) przechowuje sie w wylozonym aksamitem pudeleczku na etrog, z ktorych niektore sa malymi arcydzielami (w mysl zasady upiekszania micwy). Pudeleczka sa na ogol drewniane, rzezbione lub inkrustowane, ale takze srebrne. Sa tez dostepne tansze, tekturowe wylozone gabka.

Po zakonczeniu Sukot nie wyrzucamy Lulawu, przechowujemy zasuszony bukiet az do Pesach, aby na nim spalic zebrany chamec...
--------------------------------------------------------------------------------
W Sukkot potrzebujemy takze specjalnego bukietu wierzbowego - piec dlugich galazek wierzbowych zwiazanych razem uzywa sie ostatniego dnia Sukkot podczas modlitw o deszcz. Potrzasa sie nimi 5 razy, po czym uderza o podloge lub lawke tak dlugo, az straca wszystkie liscie...
--------------------------------------------------------------------------------

CZYTANIA z Tory W SUKKOT

W Pierwszy Dzien Sukkot czyta sie z pierwszego Zwoju Tory:
WAJIKRA 22:26-33 ORAZ 23:1-44 (Parasza Emor)
Maftir czytamy zas z BEMIDBAR 29:12-16 (Parasza Pinchas)
Haftara bedzie z Zacharija 14:1-21

W Drugim Dniu Sukkot czytamy z WAJIKRA 22:26-33 i 23:1-44 (Parasza Emor) i na Maftir - Bemidbar 29:12-16 (Parasza Pinchas)
Czyli - to samo co w dniu pierwszym.
Inna jest Haftara, czytamy z I Melachim 8:2-21

W czasie polswiatecznym czytamy kolejno:

Pierwszego dnia Chol Hamoed (sroda, 3 X 2012):
Bemidbar 29:17-22
Drugiego (czwartek, 4 X 2012): Bemidbar 29: 20-25
Trzeciego (piatek, 5 X 2012): Bemidbar 29:23-28
Czwartego (sobota, 6 X 2012): Bemidbar 29:26-31
W ostatni dzien - (niedziela, 7 X 2012) - zwany Hoshana Raba czytamy Bemidbar 29:29-34

UWAGA!! Jesli Szabat podczas Sukkot wypada w Chol HaMoed ( a tak bedzie w roku 2012...), PRZED czytaniem Tory odczytywana jest Ksiega Koheleta.
Jesli jednak Szabat jest w Jom Tov, Ksiege Koheleta odczyta sie dopiero w Szemini Aceret...

W ROKU 5773 (2012) SHABBAT WYPADA W WLASNIE W CHOL HAMOED, a wiec - CZYTAMY KSIEGE KOHELETA!!
--------------------------------------------------------
W Sukkot studiuje sie rowniez z Miszny TRAKTAT SUKKA, zlozony z 5 rozdzialow omawiajacych specyficzne prawa tego Swieta.

Jak Bog pozwoli - tlumaczenie z Miszny - w nastepnym poscie Very Happy

Miriam

Podczas Sukkot studiujemy 5 rozdzialow Miszny z Traktatu SUKA. Warto zapoznac sie wczesniej, co mowia Medrcy na temat budowy i uzywania suki, micwy Lulawu, jak i modlitwy o deszcz, niezbedny dla wegetacji roslin (w Izraelu konczy sie w tym czasie pora sucha i zaczynaja sie deszcze), zanoszonej podczas Sukkot przed Tron Najwyzszego.

MISZNA - TRAKTAT SUKA

ROZDZIAL I

1. 'SUKAH SZEHI GEWOHA LEMA'LA...'
Suka wyzsza niz 12 'kubit' jest niewazna. (Kubit to miara wysokosci miedzy 48 a 57,66 cm, wg roznych autorytetow).
Rabbi Jehuda uznaje waznosc takiej suki.
A suka, ktora nie osiaga wysokosci 10 dloni, lub taka, ktora nie ma 3 scian, lub (taka), ktorej nasloneczniona (powierzchnia) jest wieksza od zacienionej, jest niewazna. (Dlon to miara dlugosci pomiedzy 8 a 9,6 cm). Stara suke - Beit Szammaja uniewaznia, a Beit Hillela uznaje. A co jest (rozumiane) jako 'stara' suka? Cokolwiek ktos buduje na 30 dni przed Swietem. Lecz jesli ktos buduje ja konkretnie na Swieto, (nawet jesli wzniosl ja) na poczatku roku - jest (ona) wazna.

2. Jesli ktos buduje swa suke pod drzewem, to jest (tak) jakby zbudowal ja wewnatrz domu. (Jesli) suka (jest zbudowana) na innej sukce, ta wyzsza jest wazna, a ta nizsza jest niewazna. Rabbi Jehuda powiada: 'Jesli ta wyzsza nie moze byc uzyta, nizsza jest wazna.'

3. Jesli ktos rozposciera przescieradlo nad (dachem=schachem) z powodu slonca, lub pod nim z powodu spadania lisci, lub jesli ktos rozposciera baldachim na 4 slupkach nad lozem, jest to niewazne. Aczkolwiek moze rozciagnac je na 2 slupkach nad lozem.

4. Jesli ktos wniosl do wnetrza (suki) winorosl, dynie lub bluszcz i pokryl tym schach - jest niewazny. Lecz jesli schach przewyzsza to, lub jesli odlaczyl to - jest wazny.
Takie sa zasady (odnosnie waznosci schachu):
Cokolwiek jest podatne na skazenie (rytualne), lub nie wyrasta z gruntu - nie mozemy uzyc tego jako schach; lecz cokolwiek nie jest podatne na skazenie i wyrasta z gruntu, mozemy uzyc na schach.

5. Wiazki slomy, peczki drewna lub bukiety swiezej trzciny nie moga byc uzyte na schach, lecz wszystkie one razem sa wazne, jesli sa niezwiazane. Kazda z nich jest wazna na (budowe) scian.

6. Mozemy pokryc suke deskami; to sa slowa Rabbiego Jehudy.
Lecz Rabbi Meir zabrania tego. Jesli ktos kladzie na wierzch (suki) deske, ktora jest szeroka na 4 dlonie, (suka) jest wazna, wylaczajac spanie pod (deska).

7. Dach nie pokryty tynkiem (lub smola) - Rabbi Jehuda powiada: 'Beit Szammaja mowi, ktos usunal to i usunal wszystkie pozostale deski; lecz Beit Hillela mowi: (ktoras) zdjal lub usunal wszystkie pozostale. Rabbi Meir powiada: zdjal wszystko inne lecz nie poluzowal.
(Pkt 7 przedstawia nam w nieco zagmatwany sposob dyskusje na temat, czy mozna uzyc deski, ktora uprzednio stanowila czesc dachu regularnego domu i w zwiazku z tym byla pokryta smola czy otynkowana. R. Szammaj nie zezwala, nawet po usunieciu tynku i poluzowaniu i wyjeciu gwozdzi, natomiast R. Hillel zezwala).

8. Jesli ktos zadasza swoja suke (uzywajac) rozna lub desek z lozka, (to) jesli przerwa pomiedzy tym jest rowna (szerokosci) ich samych, (suka) jest wazna. Jesli ktos wydrazyl stog siana by zrobic wewnatrz suke, to nie jest to suka.

9. Jesli ktos zwiesil sciany z gory w dol, gdy sa one na 3 dlonie od ziemi - jest niewazna; z dolu w gore, jesli osiaga wysokosc 10 dloni ponad grunt - jest wazna.
Rabbi Jose powiada: Wlasnie jak od dolu w gore 10 dloni wysokosci (wystarcza), tak z gory na dol 10 dloni (wystarcza). Jesli ktos odsunal schach na wysokosc 3 dloni ponad sciany, jest niewazna.

10. Dom, w ktorym zrobiono wylom i umieszczono schach nad tym, jesli sa tu 4 'kubity' od scian do schachu, jest niewazny. To samo dotyczy dziedzinca, ktory jest otoczony portykiem.
Wielka suka, ktora otoczyli materialem, jakiego nie mozemy uzyc na schach, jesliby byly tu 4 kubity ponizej tego (schachu) - jest niewazna.

11. Jesli ktos robi swa suke jak stozkowa chate, lub pochylona do sciany (domu){chodzi o rozciagniecie pod katem od ziemi do sciany domu wielkiej maty czy innego materialu}, Rabbi Eliezer uniewaznia, poniewaz nie ma ona dachu; lecz Medrcy uznaja za wazna.
Duza trzcinowa mata, jesli byla wykonana do lezenia (zamiast lozka), jest podatna na skazenie (rytualne) i nie mozemy uzyc jej jako nakrycie suki (schach); jesli (wykonano ja) do zacieniania, mozemy uzyc jako schach; nie jest podatna na skazenie.
Rabbi Eliezer powiada: Jakakolwiek (jest mata) mala czy wielka, jesli jest zrobiona do lezenia na (niej), jest podatna na skazenie i nie mozemy uzyc jej jako schach; jesli (zrobiona specjalnie) na schach, mozemy ja uzyc na schach i nie jest podatna na skazenie.

Miriam

MISZNA - TRAKTAT SUKA

ROZDZIAL DRUGI

1. 'HAJASZEN TACHAT HAMITA... '

Ktos, kto spi pod lozkiem w sukce, nie wypelnil swej powinnosci (spania w sukce). Rabbi Jehuda rzekl: 'Regularnie spalismy pod lozkiem w obecnosci Starszych i nie rzekli nam nic'.
Rabbi Szimon powiedzial: 'Tu jest sprawa Tavi'ego, niewolnika Rabbana Gamliela, ktory sypial pod lozkiem. Rabbi Gamliel rzekl do Starszych: "Zauwazyliscie mego niewolnika Tavi'ego? Jest uczonym i wie, ze (nieZydowscy) niewolnicy sa wylaczeni z (obowiazku) suki - to powod, dlaczego spi pod lozkiem". I przypadkiem wywnioskowalismy, ze ktos spiacy pod lozkiem nie wypelnia swej powinnosci (spania w sukce).

2. Kto wspiera swa suke na nogach lozka, jest to wazne. Rabbi Jehuda powiada: 'Jesli nie moze stac o wlasnych silach, jest niewazna.' Zdezorganizowana suka, albo taka, ktorej zacieniona (powierzchnia) jest wieksza od nasloniecznionej (powierzchni), jest wazna. Jesli (suka) jest grubo pokryta, jak dom, jesli nawet gwiazdy nie moga byc widoczne z wnetrza, jest wazna.

3. Jesli ktos robi swa suke na wierzchu wozu lub pokladzie statku - jest wazna, i mozemy wchodzic do niej na Swieto. (Jesli robi suke) na wierzcholku drzewa lub grzbiecie wielblada - jest wazna, ale nie mozemy wchodzic do niej w Swieto. (Jesli) sa 2 sciany, a jedna jest zrobiona przez czlowieka, lub dwie (sa) zrobione przez czlowieka, a jedna jest na drzewie, jest wazna, lecz nie mozemy wchodzic do niej na Swieto. Jesli trzy (sciany sa) wykonane przez czlowieka i jedna jest na drzewie, jest wazna i mozemy wchodzic do niej na Swieto.
To jest generalna zasada:
- Gdziekolwiek drzewo moze byc usuniete, a (suka) moze stac samodzielnie, jest wazna, a my mozemy wchodzic do niej na Swieto.

4. Jesli ktos robi swa suke pomiedzy drzewami, a te drzewa sluza za jej sciany, jest wazna.
Ci ktorzy sa zaangazowani wykonaniem (innej) micwy, sa wylaczeni z (micwy) suki.
Mozemy jesc i pic okazjonalnie na zewnatrz suki.

5. Przyniesli raz Rabbiemu Jochananowi ben Zakkai troche ugotowanego pozywienia do sprobowania, a Rabbi Gamliel (przyniosl im ) dwa daktyle i wiadro wody. I rzekli: 'Wez to do suki'. Lecz gdy dali Rabbiemu Cadokowi zywnosc o mniejszej objetosci jak jajko, wzial to z obrusem i jadl na zewnatrz suki, a po tym nie odmawial blogoslawienstwa.

6. Rabbi Eliezer rzecze: 'Czlowiek jest obowiazany jesc 14 posilkow w sukce, jeden kazdego dnia, i jeden kazdej nocy.' Lecz Medrcy mowia: 'Ta sprawa nie naklada powinnosci, z wylaczeniem tylko nocy pierwszego Jom Tov Swieta Sukkot.'.
Rabbi Eliezer dodatkowo ustalil: 'Ktokolwiek nie jadl w (sukce) noca pierwszego dnia Swieta musi wynagrodzic za ta noc w ostatni dzien Swieta.' Lecz Medrcy twierdza: 'Ta sprawa nie ma rekompensaty. To o tej kwestii jest rzeczone: (Kohelet 1:15) 'Skrecona rzecz nie moze byc prosta, a czego nie ma, nie moze byc zaliczone'.

7. Osoba, ktorej glowa i wieksza czesc ciala byla w sukce, a jej stol - wewnatrz domu - Beit Szammaji uniewaznia (suke), a Beit Hillela uznaje za wazna.
Rzekl Beit Hillela do Beit Szammaja: 'Czyz nie zdarzylo sie ze Starsi Beit Szammaja i Starsi Beit Hillela byli odwiedzic Rabbiego Jochanana syna Choranity, i zastali go siedzacego z glowa i wieksza czescia ciala wewnatrz suki, a jego stol - w domu, i nic mu nie rzekli?'
Na to odparl Beit Szammaja: 'Czy to (twoj) dowod?' Teraz rzekli mu: 'Jezeli to jest (tak), jak (zawsze) zachowywales sie, (wtedy) nigdy w swoim zyciu nie wypelniles micwy suki.'

8. Kobiety, niewolnicy i niepelnoletni sa wylaczeni z (obowiazku) suki. Maloletni, ktory nie potrzebuje (juz) matki, jest obowiazany (mieszkac) w sukce. Raz zdarzylo sie, ze synowa Szammaja Starszego urodzila, a on usunal tynk z (dachu) i umiescil schach nad lozkiem dziecka.

9. (Przez) wszystkie 7 dni czlowiek musi uczynic suke swa stala siedziba, a dom (swa) tymczasowa (siedziba). Jesli pada, kiedy jest dozwolone opuszczenie (suki)? Gdy owsianka jest rozpuszczona (TZN. napadalo tyle, ze rozwodnilo owsianke na talerzu...).
(Medrcy) obrazowali to w przypowiesci: 'Do czego jest to podobne? Do niewolnika, ktory przybyl napelnic kielich swego pana, a on wylal dzban na jego twarz'.

Miriam

MISZNA TRAKTAT SUKA

ROZDZIAL TRZECI

1. 'LULAW HAGAZUL PASUL.'
Lulaw kradziony lub uschly jest niewazny. (Jakis) z aszery (drzewa balwochwalczego) lub z miasta nikczemnikow (wg Dewarim 13:13-19 - miasto, gdzie Zydzi za namowa zeszli na droge balwochwalstwa) jest niewazny. Jesli wierzcholek byl odlamany (lub) liscie odciete, jest niewazny. Jesli jego liscie sa rozlozone, jest wazny.
Rabbi Jehuda powiada: 'Powinno sie zwiazac je razem, az po wierzcholek.'
Cierniowe palmy z Zelaznej Gory sa wazne. Lulaw dlugosci trzech dloni, (dlugosci) wystarczajacej do potrzasania, jest wazny.

2. Galaz mirtu kradziona lub sucha jest niewazna. (Jakas) z aszery lub miasta, ktore bylo doprowadzone do nikczemnosci (balwochwalstwa) sa niewazne. Jesli wierzcholwk jest odlamany, lub liscie byly odciete, lub jagody przewyzszaja liczebnie (ilosc) lisci, jest niewazna. Jesli zmniejszyl (ich ilosc) - jest wazna, lecz nie mozemy zmniejszac ich ilosci w Jom Tow.

3. Galazka wierzby kradziona lub sucha jest niewazna. (Jakas) z aszery lub miasta doprowadzonego do nikczemnosci jest niewazna. Jesli jej wierzcholek jest odlamany lub jej liscie byly odciete, lub jest to cafcafah (gorska roslina podobna do wierzby, lecz innego gatunku) - jest niewazna. (Taka, ktorej liscie sa) zwiedle, lub czesc jej lisci opadla, lub (jakas) z pola, jest wazna.

4. Rabbi Jiszmael powiada: 'Trzy galazki mirtu, dwie galazki wierzby, jedna palmy i jeden etrog (sa wymagane); nawet gdy dwie sa zlamane a jedna nie jest zlamana.'
Rabbi Tarfon powiada: 'Nawet gdy wszystkie trzy sa zlamane.'
Rabbi Akiwa powiada: 'Wlasnie tak jak jeden jest lulaw (w tym przypadku galazka palmowa, a nie caly bukiet) i jeden etrog, tak jest jedna galazka mirtu i jedna galazka wierzby.'

5. Kradziony lub suchy etrog jest niewazny. (Jakis) z aszery lub miasta przywiedzionego do nikczemnosci (balwochwalstwa) jest niewazny. (Taki), ktory jest 'orlah' (z mlodego drzewka, zanim skonczylo 3 lata - sa to owoce zakazane do spozycia i czerpania pozytku) jest niewazny. (Jakis) skazony terumah (jesli nie odlozono po zbiorach dziesieciny) jest niewazny. Jesli jest z czystej terumah, nie powinien go uzyc, lecz jesli uzyl, jest wazny.
(Jesli jest) od demai (nieuczonego producenta, ktory - nie wiadomo - odlozyl czy nie druga dziesiecine...) - Beit Szammaja uniewaznia taki, a Beit Hillela (uznaje jako) wazny. (Jesli to jest z) ma'ase sheni w Jerusalem, nie powinien uzyc takiego, lecz jesli uzyl - jest to wazne. (Ma'ase sheni to druga dziesiecina, ktora nalezalo oddzielic i spozyc wylacznie w Jerusalem).

6. Jesli strup jak czyrak wyrosl na wiekszej (czesci etrogu), (lub) jego pitom (wystajaca czesc na czubku, naprzeciw ogonka etrogu) odpadl, (lub) zostal obrany ze skorki, (lub) byl pekniety, (lub) byl podziurawiony i stracil mala czesc, jest niewazny. Jesli narosl pokryla mniejsza (czesc powierzchni etrogu), (lub) jesli jego ogonek byl usuniety, (lub) jesli byl nakluty i niczego nie stracil, jest wazny.
Etiopski etrog jest niewazny.
Jesli jest zielony jak por, Rabbi Meir uznaje taki za wazny, lecz Rabbi Jehuda uniewaznia (taki etrog).

7. Najmniejszy rozmiar etrogu - Rabbi Meir powiada: 'Jak orzech'.
Rabbi Jehuda powiada: 'Jak jajko'.
A najwiekszy - tak ze da sie trzymac (etrog) w jednej rece; takie sa slowa Rabbiego Jehudy. Rabbi Jose powiada: 'Nawet (tak duzy), ze jeden (musi byc trzymany) w obu dloniach.'

8. 'Nie zwiazujemy lulawu innym materialem, jak tylko jego wlasnego rodzaju'; to sa slowa Rabbiego Jehudy.
Rabbi Meir powiada: 'Nawet sznurkiem'.
Rabbi Meir rzekl: 'Zdarzylo sie, ze ludzie z Jeruzalem zwiazali ich lulaw zlotym drutem'. Medrcy rzekli mu (na odparcie argumentu): 'Powinni zwiazac (lulaw) u dolu (wloknem) z jego wlasnego gatunku' (tzn., ze tak zwiazany mogli dla upiekszenia micwy ozdobic z wierzchu zlota wstazka...)

9. W jakim punkcie (ceremonii Hallelu) potrzasali (lulawem)? Na: 'HODU L'ADONAJ', na poczatku i koncu, i na: 'ANA ADONAI HOSZIA NA' (PROSIMY, BOZE, ZBAW TERAZ), to sa slowa Beit Hillela. Bait Szammaja powiada: 'Takze na: 'ANA ADONAI HACLICHA NA' (PROSIMYU BOZE, DAJ POWODZENIE TERAZ)'.
Rzekl Rabbi Akiwa: 'Jak obserwowalem Rabban Gamliela i Rabbiego Jehoszue, wszyscy ludzie potrzasali swymi lulawami, nie inaczej, jak w czasie 'ANA ADONAI HOSZIA NA'.
Ktos, kto przybyl z podrozy gdzie nie mial pod reka lulawu do uzycia, gdy wrocil do domu powinien wziac to ze swego stolu. Jesli nie wzial rano, powinien wziac po poludniu, gdyz caly dzien jest wazny dla (spelnienia micwy) lulawu.

10. Jesli (nieZydowski) niewolnik, lub kobieta, lub maloletni recytuje (Hallel) dla kogos, musi on powtorzyc potem cokolwiek mowili - i niech to bedzie przeklenstwem nad nim! (za to, ze jest na tyle nieuczony, ze ktos musial mu czytac...). Jesli dorosl;y recytowal dla niego, musi odpowiedziec po nim: 'Halleluja'.

11. W miejscu, gdzie sa przyzwyczajeni odpowiedziec, odpowiada; (Gdzie jest w zwyczaju) recytowac tak, jak jest, recytuje tak jak jest; (Gdzie jest w zwyczaju) recytowac po tym blogoslawienstwo, recytuje blogoslawienstwo po tym - wszystko (musi byc zrobione) zgodnie z lokalnym zwyczajem.
Jesli ktos kupuje lulaw od swojego przyjaciela podczas Szemity, (on) musi dac mu etrog jak podarek, gdyz podczas Szemity kupowanie go jest zabronione. (Szemita=Rok Szabatowy).

12. Pierwotnir brano lulaw w Swiatyni siedem (dni), a na prowincji (byl brany) jeden dzien.
Po zburzeniu Swiatyni Rabbi Jochanan ben Zakkaj ustanowil, ze lulaw bedzie brany na prowincji siedem (dni) dla pamieci o Swiatyni;
i ze caly Dzien Potrzasania (Omerem...) jest zabroniony (Dopoki stala Swiatynia, do 16 Nissan nie nalezalo jesc nowego jeczmienia, dopoki nie przyniesiono nowych zbiorow do Swiatyni.)

13. Gdy pierwszy dzien Swieta przypada w Szabat, wszyscy ludzie przynosza lulaw do synagogi. Nazajutrz powinni zbudzic sie wczesnie i przyjsc. Kazdy rozpozna swoj wlasny (lulaw) i wezmie, tak jak Medrcy rzekli: 'Czlowiek nie moze wypelnic swej powinnosci pierwszego dnia Sukkot z lulawem nalezacym do jego przyjaciela; lecz w inne dni Sukkot czlowiek moze wypelnic swoja powinnosc lulawem nalezacym do jego przyjaciela. (W pozniejszym czasie Rabini ustalili, ze z obawy przed zbezczeszczeniem Szabatu przez wyniesienie bukietu poza Synagoge - nie potrzasa sie lulawem w Szabat, nawet jesli jest w tym czasie pierwszy dzien Swieta).

14. Rabbi Jose powiada: 'Jesli pierwszy dzien Sukkot przypada w Szabat, a ktos zapomnial i przyniosl lulaw na teren publiczny, jest zwolniony, bo wyniosl to z pozwoleniem.'

15. Kobieta moze przyjac (lulaw) od swojego syna lub meza i na powrot wlozyc do wody w Szabat.
Rabbi Jehuda powiada: 'W Szabat wkladamy, w Swieto dodajemy (wode), a podczas (srodkowych dni) zmieniamy (wode).
Maloletni wiedzacy jak potrzasac - jest zobowiazany wziac lulaw.

Miriam

MISZNA TRAKTAT SUKA

ROZDZIAL CZWARTY

1. 'LULAW WEARAWA SZISZA WESZWA'
(Micwy) lulawu i galazek wierzbowych (sa spelniane) szesc lub siedem (dni).
(Recytacja) Hallelu i (micwa) radowania sie (sa spelniane) osiem (dni).
(Micwy) suki i czerpania wody (sa spelniane) siedem dni. A (gra) na flecie - piec lub szesc (dni).

2. Jak (jest pelniona micwa) lulawu siedem (dni)?
Jesli pierwszy dzien Swieta wypada w Szabat, lulaw (bierze sie) siedem (dni); Lecz (gdy przypada) w jakis inny dzien, (jest brany) szesc (dni).
[W czasach Swiatyni. gdy pierwszy dzien Swieta byl w Szabat - potrzasano w Jerozolimie lulawem, czyli w takim roku bylo 7 dni potrzasania. Gdy Szabat byl w ktorys Chol HaMoed - lulawem nie potrzasano. Dzis ZAWSZE potrzasa sie tylko 6 razy, gdyz zawsze ktorys dzien Sukkot wypada w Szabat...)

3. Jak jest (spelniana micwa) galazek wierzbowych siedem (dni)? Jesli siodmy dzien wierzbowej (ceremonii) wypada w Szabat, wierzbowa (ceremonia) jest siedem (dni), lecz (jesli wypada) w jakis z innych dni, (ceremonia jest sprawowana) szesc (dni).

4. Jak jest (pelniona) micwa lulawu?
Jesli pierwszy dzien Sukkot wypada w Szabat, przynosza swe lulawy na Gore Swiatynna, a sludzy biora (lulawy) od nich i rozmieszczaja je na lawie - lecz (lulaw) Starszych umieszczaja w komnacie - a oni ucza ich, mowiac: 'Moj lulaw jest darowany jak upominek dla kogokolwiek, kto moze przybyc'.
Nazajutrz wstaja wczesnie i przychodza. Sludzy rzucaja (bukiety lulawu) przed nich, i chwytaja je, uderzajac jeden innego. [Przy odbiorze lulawu bylo wielkie zamieszanie, z tego tez powodu, aby uniknac zranienia, Starsi mieli zlozone swe lulawy w komnacie...]
Gdy Beit Din dostrzegl, ze byli rozzloszczeni, nakazali, ze kazdy powinien brac (swoj lulaw) do domu.

5. Jak byla (spelniana) micwa wierzby?
Bylo tu miejsce pod Jerozolima, zwane MOCA Schodzili sie tu, gromadzili galezie z wielkich wierzb, a (gdy) przyszli, ustawiali je naprzeciw stron Oltarza, z wierzcholkami zwieszajacymi sie na szczyt Oltarza. Deli (w trabe) Tekija-Terua-Tekija.
Kazdego dnia okrazali Oltarz jeden raz i mowili:
'ANA ADONAI HOSZIJA NA, ANA ADONAI HACLICHA NA!'
(Prosze Cie Boze, zbaw teraz, prosze Cie Boze, daj powodzenie teraz!')
Rabbi Jehuda powiada: '(Mowili) "ANI VAHO, HOSZIJA NA!'
[ANI i VAHO to dwa Imiona Boze sposrod 72 - wg Szemot 14:19-21]
Lecz w ten dzien okrazali Oltarz siedem razy.
Gdy odchodzili, co mowili?
JOFI LACH, MIZBEACH! JOFI LACH, MIZBEACH! (Pieknys, o Oltarzu, pieknys, o Oltarzu!)
Rabbi Eliezer powiada: '(Mowili) LE'JAH WE-LACH, MIZBEACH! LE'JAH WE-LACH MIZBEACH!' (Dla Boga i dla ciebie, o Oltarzu! Dla Boga i dla ciebie, o Oltarzu!).

6. Wlasnie tak, jak to bylo sprawowane w tygodniu, tak bylo spelniane w Szabat, wyjawszy, ze gromadzili sie w przeddzien Szabatu i umieszczali (wierzby) w zlotych dzbanach, tak ze nie powinny zwiednac.
Rabbi Jochanan ben Beroka powiada: 'Przynosili galezie palmy daktylowej i bili nimi o podloze po stronach Oltarza.' Stad dzien byl zwany Dniem Bicia Galeziami (Palmy Daktylowej).

7. Dzieci natychmiast rozwiazywaly ich bukiety lulawu i zjadaly etrogi.

8. Jak jest (wypelniana) osiem (dni recytacja) Hallelu i (micwa) radowania sie?
To uczy, ze czlowiek jest obowiazany (recytowac) Hallel i (spelnic micwe) radowania sie i na chwale ostatniego dnia Swieta Sukkot, tak jak we wszystkie inne dni Sukkot.
Jak jest (spelniana micwa) suki (przez) siedem (dni)?
Gdy ktos skonczyl jedzenie [siodmego dnia, w Hoszana Raba...], niechaj nie oddala sie od swej suki, lecz niechaj wezmie swe przybory na czas Minchy [Wypadalo to okolo 2,5 godziny przed zakonczeniem dnia. Nalezalo nie oddalac sie do domu, zeby odniesc przybory, ale ostatnie godziny spedzic w sukce...] i pozniej [odniesc], na chwale ostatniego dnia Sukkot.

9. Jak jest wykonywane czerpanie wody?
Napelnial zloty dzban mieszczacy trzy lugi z (Sadzawki) Siloach.
Gdy osiagali Brame Wodna - deli Tekija-Terua-Tekija. Wchodzil na podest i zwracal sie w swa lewa strone. Byly tu dwie srebrne misy [w poludniowo-zachodnim narozniku Oltarza byly dwie misy na stale umocowane do powierzchni Oltarza, przeznaczone: jedna na zwyczajna ofiare wina, a druga na wode - skladana rownoczesnie z winem tylko w czasie Sukkot].
Rabbi Jehuda powiada: 'One byly z gipsu, lecz ich powierzchnia pociemniala od wina'.
Kazda miala dziure jak cienkie nozdrza, jedna szersza a druga wezsza, tak ze obie powinny oprozniac sie w tym samym czasie. [Z powodu roznicy gestosci, woda wyplywa szybciej niz wino, misa miala wiec wezszy otwor). Zachodnia (misa) byla na wode, wschodnia byla na wino. Jesli wlal (dzban) wody do (misy) na wino, lub (dzban) wina do (misy) na wode, wypelnil swa powinnosc.
Rabbi Jehuda powiada: 'Wylewal jeden log we wszystkie osiem (dni).'
Wylewajac mowil: HAG'BA JADECHA!
(Wznies twa reke!) Gdyz raz ktos wylal (wode) na swe nogi, a wszyscy ludzie obrzucili go swymi etrogami.

10. Wlasnie (tak), jak jest to spelniane podczas tygodnia, tak to jest sprawowane w Szabat, wyjawszy ze napelnial nie uswiecona zlota beczke w przeddzien Szabatu z (Sadzawki) Siloach, i umieszczal w komnacie. Jesli rozlali (ta wode), lub nie nakryli (beczki), ponownie napelnial z kadzi, z powodu, ze nienakryte wino lub woda nie nadaje sie (juz do wylania) na Oltarz.
[Plyn w nienakrytym naczyniu mogl miec kontakt z pijacym zen wezem. A ten mogl zostawic swoj jad. Z tego powodu plyn nie byl juz czysty rytualnie. Kadz, mimo ze nie byla nakryta, byla wyprozniana na noc do cysterny przez machine skonstruowana przez Ben Katina. Tam mieszala sie z duza iloscia wody i de facto gdy nazajutrz wplywala do kadzi, byla to juz swieza woda, wiec zdatna do wylania na oltarz.]

Miriam

MISZNA TRAKTAT SUKA c.d.

ROZDZIAL PIATY

1. 'HECHALIL CHAMISZA WESZISZA, ...'
Flet (gra) piec lub szesc (dni), jest to flet Domu HaSzoewa, ktory nie zniewaza zadnego Szabatu czy Swieta.
Mowili: 'Ktokolwiek nie widzial radowania sie Domu Ha Szoewa, nigdy nie widzial radowania sie w swoim zyciu'.

2. Na zakonczenie pierwszego dnia Swiat Sukkot schodzili na Dziedziniec Kobiet, gdzie zrobili wielkie usprawnienie. Byly to zlote kandelabry z czterema zlotymi misami na szczycie, 4 drabiny (po jednej)do kazdego kandelabru; i czterech (sposrod) mlodych Kohenow - kazdy dzierzacy dzban oleju o 30 log (pojemnosci) - lacznie 120 log - ktora wlewal do jednej z mis.

3. Z przetartych spodni Kohenow i ich paskow robili knoty i te zapalali. Nie bylo dziedzinca w Jerozolimie, ktory nie bylby rozjasniony swiatlem Domu HaSzoewa.

4. Pobozni mezowie i ludzie (dobrych) czynow tanczyli przed nimi z plonacymi pochodniami w rekach i wyglaszali slowa piesni i modlitw; a Lewici z harfami, lirami, cymbalami, trabami i niezliczonymi instrumentami muzycznymi (stali) na pietnastu stopniach schodzacych z Dziedzinca Zydow na Dziedziniec Kobiet - odpowiednio do 15 Piesni Wstepowania [STOPNI] w Psalmach
[Psalmy 120-134, z ktorych kazdy w oryginale Hebrajskim zaczyna sie od slow: SZIR HAMAALOT, co jest tlumaczone na polski jako PIESN STOPNI].
Na nich Lewici stali z instrumentami muzycznymi i spiewali piesni. Dwoch Kohenow stawalo w Bramie Wyzszej prowadzacej z Dziedzinca Zydow na Dziedziniec Kobiet, z dwiema trabami w rekach. (Gdy) herold wolal - wydobywali dzwieki TEKIJA-TERUA-TEKIJA. (Gdy) osiagneli dziesiaty stopien, brzmieli TEKIJA-TERUA-TEKIJA. Gdy osiagneli Dziedziniec, brzmieli TEKIJA-TERUA-TEKIJA. Przeciagali dzwiek TEKIJA, poki nie osiagneli bramy wiodacej na zewnatrz (na ) wschodzie. Gdy dotarli do bramy wychodzacej na wschod, skrecali na zachod i mowili:
'AWOTEJNU SZEHAJU WAMAKOM HAZE ACHOREJHEM EL-HEJCHAL UFNEJHEM KED'MA, WEHEMA MISZTACHAWIM KED'MA LA SZAMESZ WEANU- LE'JAH EJNEJNU'.
(Nasi przodkowie, ktorzy byli w tym miejscu, zwracali swe plecy ku Sanktuarium a swe twarze w kierunku wschodu i sklaniali sie na wschod ku sloncu. Lecz jak dla nas - nasze oczy sa ku JAH'.
Rabbi Jehuda powiada: 'Powtarzali mowiac ANU LEJAH, ULEJAH EJNEJNU'. (Jestesmy dla JAH i ku JAH sa nasze oczy).'

5. Nie wydawali mniej niz 21 dzwiekow traby w Swiatyni, i nie wiecej niz 48. Kazdego dnia bylo 21 trabien w Swiatyni: 3 na otwarcie bram; 9 na poranna ofiare TAMID; i 9 na popoludniowa ofiare TAMID. Na ofiary dodatkowe Mussaf dodawali nastepne 9. A w przeddzien Szabatu dodawali kolejne 6: trzy - aby ludzie zaprzestali pracy; i trzy - na zaznaczenie pomiedzy swietym a swieckim.
Podczas Sukkot w przeddzien Szabatu bylo 48:
3 na otwarcie bram
3 na Wyzsza Brame
3 na Nizsza Brame
3 na napelnianie woda
3 na szczyt Oltarza
9 na codzienne poranne Ofiary Spalania;
9 na codzienne popoludniowe Ofiary Spalania
i 9 na ofiary dodatkowe Mussaf;
3 - by ludzie zaprzestali pracy
i 3 dla zaznaczenia roznicy pomiedzy swietym a swieckim.

6. W pierwszy dzien Swiat Sukkot bylo 13 bykow, 2 barany i 1 koziol; tu zostawiano 14 jagniat w ich pierwszym roku (zycia) dla osmiu strazy (kaplanskich).
Pierwszego dnia szesc (sposrod strazy) skladalo po dwa (jagnieta) kazda, a (dwie) pozostale - po jednym kazda.
Drugiego (dnia) piec (strazy) skladalo po dwa (jagnieta) kazda, a pozostale (trzy straze) - po jednym kazda.
Trzeciego (dnia) cztery skladaly po dwa kazda, a pozostale (cztery straze) - po jednym kazda.
Czwartego (dnia) trzy skladaly po dwa kazda, a pozostale (piec strazy) - po jednym kazda.
Piatego (dnia) dwie skladaly po dwa kazda, a pozostale (szesc strazy) - po jednym kazda.
Szostego (dnia) jedna skladala dwa, a pozostale (siedem strazy) - po jednym kazda.
Siodmego (dnia) wszystkie byly po rowno.
Osmego (dnia) wracali do (ciagniecia) losow, jak na (inne) Swieta.
(Medrcy) mowili: 'Ktokolwiek skladal byki dzis, nie powinien skladac ich nazajutrz;' lecz oni powracali do kolejnej zmiany.

7. Podczas trzech okresow roku wszystkie (24) straze byly zrownane w nakazanych ofiarach na Swieto i w podziale Chlebow Oblicza.
W Szawuot mowili mu (Najwyzszemu Kohenowi): 'Oto jest maca dla ciebie; oto jest chamec dla ciebie!'
[W kazdy Szabat roku 12 swiezych Chlebow Oblicza skladano na stole Swietego Swietych. Zeszlotygodniowe chleby zas rozdzielano miedzy straze konczace i zaczynajace swa sluzbe. Ale jesli Szabat wypadal w czasie Swieta, Chleby dzielono pomiedzy wszystkie 24 straze... Jesli Szawuot wypadal w Szabat - skladano Chleby Oblicza, ktore byly niezakwaszone, a takze DWA BOCHENKI - dodatkowa ofiare ze swiezego zboza dojrzalego po Pesach, ktore byly zakwaszone, a wiec oddajac porcje nalezna Najwyzszemu Kohenowi - przynosili mu mace i chamec...]
Straz, ktorej czas (sluzby) byl ustalony - (tylko) ta sklada codzienne ofiary spalania, ofiary slubowane, ofiary dobrowolne, pozostale ofiary publiczne, i ta straz ofiaruje wszystko.
Jesli Swieto wypada blisko Szabatu, czy przed nim czy po, wszystkie straze mialy udzial po rowno w podziale Chlebow Oblicza.

8. Jesli jeden dzien wypadal pomiedzy (Szabatem a Swietem), straz ktorej czas byl ustalony brala 10 bochenkow, a ta ktora zostala sprzed (Szabatu) [nie wrocili jeszcze do domu, zostajac w Swiatyni, aby nie wedrowac w piatek...] - brala dwa. Lecz podczas reszty roku, przychodzaca (straz) brala szesc (bochenkow) i odchodzaca (straz) brala szesc. Rabbi Jehuda powiada: 'Przychodzaca (straz) brala siedem, a odchodzaca (straz) brala piec.'
Przychodzaca (straz) dzielila (chleb miedzy siebie) na polnocy, a odchodzaca (straz) na poludniowej (stronie).
(Straz) Bilgi zawsze dzielila (Chleb) na poludniowej stronie, ich pierscien byl na stale umocowany, a okno bylo opieczetowane.
[W tym zdaniu chodzi o kare, jaka ponosila straz domu Bilgi... Otoz w posadzce Dziedzinca byly umocowane 24 pierscienie, 23 z nich - przytwierdzone w jednym punkcie do podloza mozna bylo uniesc, sluzyly umieszczeniu w nich glowy zwierzecia ofiarnego, co ulatwialo sprawne i koszerne zarzniecie go. Natomiast pierscien rodu Bilgi byl umocowany w dwoch punktach do podloza i nie mozna bylo go podniesc. Koheni z tej grupy musieli wedrowac po Dziedzincu i korzystac z pierscienia innego rodu.
Kazda ze strazy miala tez w Przedsionku wlasne okno prowadzace do ich komnaty, przez ktore podawano po zarznieciu zwierzecia ofiarnego noz. Ale okno Bilgow bylo na trwale zamkniete...
Dlaczego ta straz miala takie problemy ze sluzba? Bylo to z powodu corki, kobiety imieniem Miriam bat Bilga, ktora porzucila Judaizm i poslubila greckiego dowodce. Gdy Grecy wkroczyli do Swiatyni, ona tanczyla w butach na Oltarzu, wykrzykujac: 'Wilku, wilku, jak dlugo pozeral bedziesz Zydowskie pieniadze, a nie stawal za nimi w czasach ucisku!?'
Porownala Oltarz do wilka, ktory czesto zywi sie porywanymi jagnietami...
To za ten czyn rod Bilgow ponosil tak specyficzna kare.]

TU KONCZY SIE PRZEWIDZIANA NA SUKKOT PORCJA MISZNY DO PRZESTUDIOWANIA.

Miriam

HOSZANA RABA to siodmy dzien Sukkot.

O ile w poprzednie dni w Synagodze okrazamy raz bime trzymajac w reku Cztery Gatunki (lulaw) i zmawiajac odpowiednie hoszanot, to w siodmym dniu uczynimy to siedem razy, zamieniajac w koncu lulaw (odkladamy bukiet na lawke) na bukiet pieciu galazek wierzby zwiazanej z galezia palmowa.

W czasach Swiatyni w ten sposob okrazany byl Oltarz, na wspomnienie zwyciestwa nad obwarowanym miastem Jerycho. Jak pamietamy, Zydzi pod wodza Jehoszui przez 7 dni okrazali raz dziennie mury Jerycha, zas siodmego dnia uczynili to siedmiokrotnie, kiedy to na dzwiek trab - mury Jerycha runely, umozliwiajac Zydom zwyciestwo.

Hoszana Raba to dzien, kiedy wyrok Niebios na najblizszy rok, opieczetowany w Jom Kippur, zaczyna sie realizowac... Stad stosowne sa takze biale stroje, a prowadzacy modlitwy w Synagodze przywdziewa kittel.

W tym dniu lulaw powinien byc rozwiazany.
Poniewaz podczas Sukkot decyduje Bog, ile deszczu - niezbednego do wegetacji roslinnej - spadnie w tym roku na calym swiecie, w ostatnim hoszanot modlimy sie o wode.

Modlitwy w Siddurze dostepnym w Polsce zawieraja wskazowki, jakie slowa nalezy dodac podczas Swieta.

W Izraelu w po Hoszana Raba juz nie mieszka sie w sukce, ale w diasporze czyni sie to jeszcze nastepnego, osmego dnia, znanego jako Szemini Aceret. Jednak nie odmawia sie juz blogoslawienstwa '... leiszew basuka'. W Izraelu w tym dniu jednoczesnie wypada Simchat Tora, ktore w diasporze jest nastepnego dnia...

W Szemini Aceret modlimy sie o deszcz, co do tej pory - z racji mieszkania w sukce o nieszczelnym dachu - nie bylo nadmiernie upragnione Wink

Modlitwa ta zwana 'Tefilat Geszem' niestety nie jest zamieszczona w Siddurze. Ponizej zamieszczam jej brzmienie hebrajskie i tlumaczenie.

Ostatni dzien swietowania to Simchat Tora. Tego dnia po Szacharicie konczymy roczny cykl czytania Tory, z Aron HaKodesz wyjete zostaja wszystkie Zwoje, a do srodka wstawiana jest plonaca swieca, na znak swiatla wiedzy plynacego z Tory... Do odczytania ostatniej paraszy 'Wezot Haberacha' wzywani sa po kolei wszyscy obecni w Synagodze (mezczyzni u ortodoksow, a w obu pozostalych opcjach Judaizmu - takze kobiety), a takze chlopcy (w konserwatywnej i reformowanej opcji takze dziewczeta), ktorzy wzywani sa w grupie 'kol hanearim' (=wszyscy mlodziency).
Ostatni mezczyzna wezwany do czytania nosi miano 'Oblubienca Tory' (=Chatan Tora). Po skonczeniu czytania z Dewarim wezwana zostaje osoba do odczytania pierwszego fragmentu z Bereszit, i ten czlowiek nazwany jest Oblubiencem Bereszit...(=Chatan Bereszit).

Co wiec potrzebujemy na ostatnie dni swietowania?

Nalezy zapoznac sie z tekstami Tory, sa to:
NA HOSZANA RABA: Bemidbar 29:29-34

NA SZEMINI ACERET: PRZED CZYTANIEM TORY - CZYTANY JEST ZWOJ KOHELETA. POZNIEJ - Dewarim 15:19-23; 16:1-17. Maftir czytamy z drugiego Zwoju, Bemidbar 29:35-39;30:1 Haftara jest z I Melachim 8:54-66

NA SIMCHAT TORA: Dewarim 33:1-29; 34:1-12 oraz
Bereszit 1:1-31; 2:1-3. Na Maftir czytamy z Bemidbar 29:35-39; 30:1
Haftara jest z Jehoszua 1:1-9

Na Swieta potrzebujemy tez swiece, pamietajmy, by zaopatrzyc sie tez w swiece plonaca ponad dwie doby, poniewaz po uczynieniu Eruw Tawszilin we wtorek wieczorem, mozemy po zakonczeniu Szemini Aceret przygotowac jedzenie na Simchat Tora i nastepujacy potem Shabbat, jednak poniewaz zarazem jest to Jom Tow, odpalac ogien nalezy od zapalonego plomienia... Sa takie swiece, nawet na tydzien, ale nie wiem, czy sa dostepne w Polsce...
Czasu zapalania nie moge Wam podac, poniewaz to jest zwiazane z czasem polskim, a ja tych godzin tu nie mam... W kazdym razie, w piatek robimy to na 18 minut przed zachodem slonca, zas w sobote, gdy zapalac bedziemy swiece na Shabbat, robimy to 35 minut PO ZACHODZIE SLONCA!! I odpalamy od plonacej dwie doby swiecy...

Pamietajmy wiec, by ustawic ta swiece w bezpiecznym miejscu, na metalowej tacce, pamietajmy, ze czasem zdarza sie, ze szklane opakowanie peka i rozrzuca plonacy wosk po calym mieszkaniu... Taca powinna wiec byc duza, albo - dobrym wyjsciem jest wstawienie tej swiecy, ktora potrzebujemy do zapalania swieczek swiatecznych - w garnku (bez przykrywki Wink

Na Hoszana Raba, jako sie rzeklo, niezbedny jest dodatkowy bukiet, zlozony z pieciu galazek wierzbowych powiazanych z lisciem palmy daktylowej.

Jest w zwyczaju jadanie w tym dniu wodnistej kapusty z rodzynkami, zwiazane to jest ze slowami odmawianymi w modlitwie: 'Kol mewaser...' (=Glos zwiastuna...). Zwyczaj ten rozpowszechnil sie z Niemiec XVIII wieku, poniewaz niemieckie slowo slowo Wasserkohl (kapusta z wody) brzmi podobnie do slow hebrajskich 'kol mewaser' Very Happy

Na Simchat Tora przygotowujemy piekne jablka, w kazde wbita jest swieczka. Przyda sie tez wykonac specjalne ozdobne choragiewki, w ktorych wykonuje sie okienko, po otwarciu go wewnatrz powinny byc widoczne Tablice Przykazan... Wspolne wykonanie przynosi wiele radosci, podobnie jak przygotowywanie ozdob do sukki...

Ehhh, tutaj to wszystko mozna kupic, a jak sie chce robic z dziecmi - sa wzorki, tylko powielic..

Te przedmioty niezbedne sa - zwlaszcza w dzieciecych rekach - gdy wszystkie Zwoje Tory obnoszone sa wsrod wielkiej radosci, spiewu i tanca wokol synagogi... Ale mozna sobie urzadzic namiastke swietowania w domu, chocby z ksiazkowymi egzemplarzami Tory wylozonymi na swiatecznym stole... Bog zna nasze ograniczenia i nie wymaga niemozliwego.

Jeszcze jedna podpowiedz, moze sie przyda...

W USA wielu Zydow ozdabia swoje sukki wewnatrz swiatelkami, ktore w Polsce uchodza za choinkowe. Te, ktore sie wywiesza na zewnatrz, dla ozdobienia domow na gwiazdke... I widzialam w kilku sukkach, ze wieszaja tez lancuchy wygladajace na choinkowe Wink

Powiem szczerze, ze mnie sie to nie podoba... Osobiscie wole ozdoby z owocow, warzyw czy suche bukiety... Z drugiej strony - widzialam tez lampiony zrobione z wydrazonej dyni, ze swieczka wewnatrz... Moze w Polsce nie kojarzy sie to tak, ale w USA to troche wyglada jak na Halloween, aczkolwiek wzorki jakie sie wycina w dyni to Magen David... Z drugiej strony, aszkenazyjscy Zydzi w Europie robili takie lampiony na dlugo zanim stalo sie modne Halloween, wiec w koncu - dlaczego nie??

T'FILA GESZEM MODLITWA O DESZCZ

SZAATA HU ADONAJ ELOHEJNU. MASZIW HARUACH UMORID HAGASZEM. LIWERACHA WELO LIK'LALA. AMEN. LECHAJIM WELO LEMAWET. AMEN. LESOWA WELO LERAZON. AMEN.

[PONIEWAZ TY JESTES HASZEM, HASZ BOG, KTORY SPRAWIA ZE WIATR WIEJE I (KTORY) CZYNI, ZE DESZCZ ZSTEPUJE. DLA BLOGOSLAWIENSTWA A NIE PRZEKLENSTWA. AMEN. DLA ZYCIA, A NIE SMIERCI. AMEN. DLA OBFITOSCI, A NIE NIEDOSTATKU. AMEN.]

Miriam

Jest micwa, ze pierwsze przygotowania do Sukkot czynimy wieczorem po Havdali Jom Kippur, wiec juz dzis sle najlepsze zyczenia wszystkim ktorzy wkrotce zaczna wypelnianie tej micwy...
Zycze Wam wiele radosci zwiazanej ze zblizajacym sie swietowaniem, ostatni cykl Wielkich Swiat wlasnie przed nami!
Shalom
Miriam

Miriam

Przeczytalam raz jeszcze zeszloroczne zapiski, poprawilam tak, zeby pasowaly do kalendarza 2011 i mogly byc bez pomylek wykorzystane w kolejnym roku, jakim HaShem nas obdarzyl...

Obysmy radosnie spedzili Swieta, oby HaShem pozwolil za rok kolejny raz dostosowac notatki - mnie, a Wam - raz jeszcze czytac, stawac sie coraz sprawniejszymi w przygotowaniach i przeprowadzeniu Swiat!

Wesolego Sukkot 5772! Very Happy

Miriam

Miriam

Poniewaz po Jom Kippur w roku 5773 (2012) zostanie niewiele czasu (sukke mozemy konstruowac od zakonczenia Jom Kippur we srode wieczorem az do rozpoczecia Szabatu w piatek wieczorem... W sumie wlasciwie bedziemy miec wiec tylko czwartek, ktory w pelni mozemy poswiecic na zbudowanie swiatecznego szalasu) - juz dzis zamieszczam dostosowane do roku informacje dotyczace ostatniej czesci Wielkich Swiat.
WSZYSTKIM PRZYPOMINAJACYM SOBIE WIEDZE O TYM JAK SPEDZAC SWIETA, A TAKZE NOWYM CZYTELNIKOM ZYCZE Z CALEGO SERCA RADOSNYCH, DOBRYCH SWIAT!!
Miriam